Trong kinh doanh, “biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”. Đó là triết lý muôn thuở đã tồn tại hàng ngàn năm. Ngày nay, với việc cạnh tranh trở nên gay gắt hơn trên thị trường việc hiểu và phân tích đối thủ cạnh tranh là một yếu tố quan trọng không thể thiếu đối với mọi doanh nghiệp. Chỉ khi ta biết rõ về đối thủ, ta mới có thể nắm bắt được cơ hội và thách thức, từ đó tìm ra những chiến lược phát triển hợp lý.
Cùng Zafago JSC tìm hiểu chi tiết về 6 bước phân tích đối thủ cạnh tranh để vừa “biết người”, vừa “biết ta”, “đánh đâu thắng đó” trong bài viết dưới đây !
Mục lục
“Đối thủ cạnh tranh” là các tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân hoạt động trong cùng một lĩnh vực hoặc ngành công nghiệp và cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự như bạn. Đối thủ này thường cạnh tranh trực tiếp với bạn để thu hút và giữ chân khách hàng, tạo ra sự khác biệt trong thị trường và đạt được ưu thế cạnh tranh.
Việc hiểu về đối thủ cạnh tranh là rất quan trọng trong kế hoạch kinh doanh, vì nó giúp bạn định hình được vị thế của mình trong thị trường, phát triển chiến lược tiếp thị và kinh doanh, cũng như tìm ra những cơ hội và thách thức mà bạn có thể phải đối mặt.
Trong kinh doanh có đến 5 cấp độ cạnh tranh:
Khi khách hàng có nhu cầu, họ sẽ tìm kiếm các sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng điều đó. Trên thị trường, các công ty đối thủ cạnh tranh sẽ cùng nhau nỗ lực để đáp ứng nhu cầu của một nhóm khách hàng mục tiêu bằng các sản phẩm và dịch vụ của mình.
Ví dụ, trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ vận tải, khách hàng có thể lựa chọn giữa nhiều phương tiện như taxi, xe khách, tàu hỏa, hoặc máy bay để di chuyển từ điểm này đến điểm khác. Đây là một trong những ví dụ minh họa cho sự cạnh tranh giữa các công ty trong việc cung cấp các giải pháp di chuyển cho khách hàng.
Các công ty có thể không sản xuất hoặc cung cấp những sản phẩm hoặc dịch vụ giống nhau, nhưng sản phẩm và dịch vụ của họ có thể thay thế cho nhau về mặt công dụng. Đây là một loại cạnh tranh được xem như cạnh tranh giữa các ngành hàng khác nhau. Hiện nay, có hai loại cạnh tranh công dụng phổ biến:
Ví dụ, các nhà sản xuất cây nước nóng lạnh và ấm đun siêu tốc là những đối thủ cạnh tranh với nhau về công dụng, vì cả hai đều đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong việc làm nóng nước. Đây là một minh chứng cho sự cạnh tranh trong các ngành hàng khác nhau, nhưng vẫn đều đáp ứng cùng một nhu cầu của khách hàng.
Cạnh tranh giữa các công ty trong cùng một ngành hàng hoặc cùng một chủng loại hàng hóa là hiện tượng phổ biến trên thị trường. Các công ty trong cùng một ngành thường cạnh tranh bằng cách cải tiến sản phẩm, giảm giá bán, tăng cường khuyến mãi, mở rộng kênh phân phối, và tăng cường hoạt động truyền thông.
Ví dụ điển hình là cuộc cạnh tranh giữa Coca Cola và Pepsi, hai ông lớn trong ngành đồ uống giải khát. Hai công ty này đã đối đầu quyết liệt trong nhiều năm qua, không chỉ về chất lượng sản phẩm mà còn về chiến lược giá cả, các chương trình khuyến mãi, và sự hiện diện trên các kênh phân phối và truyền thông. Đây là một ví dụ minh họa cho sự cạnh tranh gay gắt giữa các công ty trong cùng một ngành hàng.
Cạnh tranh thương hiệu là sự cạnh tranh giữa các đơn vị doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tương tự nhau cho cùng một nhóm khách hàng, và sử dụng cùng một chiến lược marketing.
Các đối thủ cạnh tranh thương hiệu chia sẻ cùng một đối tượng khách hàng, cùng một giải pháp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, và thường có cùng một sản phẩm hoặc dịch vụ. Chúng là những thương hiệu mà khách hàng thường xem xét và so sánh khi quyết định lựa chọn để đáp ứng nhu cầu của mình.
Ví dụ, Honda, Suzuki, và Yamaha là các công ty sản xuất xe máy cạnh tranh thương hiệu với nhau. Cả ba thương hiệu này cung cấp các dòng xe máy tương tự và họ đều định hướng đến cùng một nhóm khách hàng. Khách hàng thường sẽ so sánh giữa các sản phẩm của họ và quyết định chọn lựa dựa trên các yếu tố như chất lượng, giá cả, và dịch vụ hậu mãi. Đây là một ví dụ điển hình cho cạnh tranh thương hiệu trong ngành công nghiệp xe máy.
Mọi doanh nghiệp trên thị trường đều phải đối mặt với các đối thủ cạnh tranh đa dạng, và những đối thủ này thường có tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của họ. Vì vậy, việc phân tích đối thủ cạnh tranh trở thành một phần quan trọng và không thể thiếu đối với mọi doanh nghiệp.
Bằng cách phân tích đối thủ cạnh tranh, các doanh nghiệp có thể nhận ra được những điểm mạnh và điểm yếu của mình, cũng như cơ hội và thách thức mà họ đang phải đối mặt trên thị trường. Thông qua việc này, họ có thể đề xuất và thực thi các chiến lược kinh doanh phù hợp nhất, từ đó tạo ra một vị thế độc đáo và dấu ấn riêng của mình trong lòng khách hàng và trên thị trường nói chung.
Phân tích đối thủ cạnh tranh thực sự là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự cẩn trọng và cấp tiến. Dưới đây là chi tiết 6 bước cơ bản giúp bạn nghiên cứu đối thủ cạnh tranh một cách hiệu quả trong kinh doanh:
Xác định rõ đối thủ cạnh tranh của mình là bước cơ bản và quan trọng trong quá trình phân tích thị trường. Để làm điều này, bạn có thể sử dụng công cụ tìm kiếm Google cùng với một số tiêu chí sau đây:
Trong quá trình nghiên cứu đối thủ, bạn có thể sử dụng các công cụ như thanh tìm kiếm Google để thu thập thông tin về các doanh nghiệp cạnh tranh. Ngoài ra, bạn cũng có thể thu thập thông tin trực tiếp từ khách hàng thông qua các bảng hỏi, phỏng vấn, hoặc theo dõi các ấn phẩm trên các kênh truyền thông và diễn đàn để hiểu rõ hơn về độ phủ sóng và hoạt động của đối thủ trên thị trường.
Xác định mức độ mạnh mẽ của đối thủ và tác động của họ đối với thị trường là một phần quan trọng trong quá trình phân tích đối thủ. Để làm được điều này, bạn cần nghiên cứu các khía cạnh sau về đối thủ:
Chỉ khi bạn hiểu rõ được các “bước đi nước bước” của đối thủ, bạn mới có thể đề xuất và triển khai những chiến lược riêng để cạnh tranh và đối phó với họ một cách hiệu quả.
Sau khi đã xác định được đối thủ cạnh tranh, bước tiếp theo là phân tích loại đối thủ để hiểu rõ hơn về cách mà mỗi loại đối thủ ảnh hưởng đến doanh nghiệp của bạn. Các đối thủ được chia làm 4 loại như đã được phân tích như trên.
Bằng cách phân tích từng loại đối thủ một cách chi tiết, bạn có thể hiểu rõ hơn về sức mạnh và mức độ ảnh hưởng của họ đối với doanh nghiệp của bạn, từ đó đưa ra các chiến lược phản ứng phù hợp và tối ưu.
Việc nghiên cứu đối thủ cạnh tranh một cách chi tiết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về họ và từ đó có thể lập kế hoạch chiến dịch Marketing phù hợp. Dưới đây là một số điểm cần chú ý khi nghiên cứu đối thủ:
Sau khi thu thập thông tin, bạn có thể lập bảng phân tích để so sánh và đánh giá giữa doanh nghiệp của bạn và đối thủ, từ đó xác định các điểm mạnh và yếu của mình và đề xuất các chiến lược Marketing phù hợp để cạnh tranh và tối ưu hóa hiệu suất kinh doanh.
Các mô hình phân tích đối thủ như SWOT, Ma trận hình ảnh cạnh tranh (CPM), Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter, Mô hình đa giác cạnh tranh và Phân tích nhóm chiến lược là những công cụ hữu ích để hiểu rõ hơn về đối thủ và tạo ra các chiến lược kinh doanh phù hợp. Mỗi mô hình đều có những ưu điểm nổi bật như sau:
Sau khi dành nhiều thời gian và áp dụng các công cụ, mô hình để phân tích đối thủ, bạn cần tạo ra một bảng báo cáo chi tiết. Bảng báo cáo này sẽ giúp bạn tạo ra một bức tranh toàn diện về đối thủ, giúp bạn nhận biết rõ doanh nghiệp bạn đang cạnh tranh với ai và nhận diện các điểm mạnh và yếu của họ. Đây là bước quan trọng để xây dựng một chiến lược kinh doanh hiệu quả, củng cố vị thế của doanh nghiệp và mở ra tương lai chiếm lĩnh thị trường rộng lớn hơn.
Ảnh hưởng của đối thủ cạnh tranh đối với các doanh nghiệp rất lớn. Bạn không thể phát triển một chiến lược phù hợp nếu không hiểu rõ về đối thủ và thị trường. Cạnh tranh là điều tất yếu trong kinh doanh, vì mục tiêu cuối cùng là thu hút khách hàng và tạo ra lợi nhuận.
Trong thế giới kinh doanh đầy cạnh tranh ngày nay, việc hiểu và đối phó với đối thủ cạnh tranh là một yếu tố quyết định cho sự thành công của mọi doanh nghiệp. Đối thủ cạnh tranh vừa là thách thức, vừa là động lực thúc đẩy sự tiến bộ và phát triển của chúng ta.
Hãy sử dụng kiến thức và tâm thế sẵn sàng để đối mặt và vượt qua mọi thách thức, từng bước tiến xa hơn trong hành trình chiếm lĩnh thị trường và mang lại giá trị cho khách hàng.
Cá nhân hóa thương hiệu qua storytelling đang trở thành yếu tố......
Đối mặt với việc tăng phí sàn TMĐT, doanh nghiệp cần đánh giá......
Với sự gia nhập của Temu, thị trường thương mại điện tử Việt Nam......
Trong thế giới kinh doanh năng động hiện nay, thuật ngữ SME ngày......
Bạn là người bán hàng online, KOL, hay đội ngũ marketing đang tìm......
Đầu tháng 7 vừa qua, đại gia đình ZAFAGO đã có một hành trình Team......
Sự kiện “Tăng trưởng ngành FMCG – Bứt phá doanh thu cùng AI” thuộc......
Zafago xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả Quý anh/chị học......
Huỳnh Tuấn Cảnh
Senior Content Specialist @ Zafago
Tôi là Tuấn Cảnh, content writer về lĩnh vực Digital Marketing tại Zafago - Performance Agency với 3 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sáng tạo nội dung. Với niềm đam mê viết lách và khả năng nắm bắt...