Sơ đồ tư duy là gì? Những loại sơ đồ tư duy phổ biến hiện nay

Sơ đồ tư duy là một thuật ngữ khá quen thuộc với hầu hết mọi đối tượng (học sinh, sinh viên, người lao động) và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, trong học tập cũng như trong cuộc sống. Phương pháp này cho phép tăng năng lực xử lý thông tin, khả năng ghi và lưu trữ các thông tin, dữ liệu quan trọng trong thời gian ngắn. Vậy sơ đồ tư duy là gì? Làm thế nào để có bản đồ tư duy đẹp và sáng tạo? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Zafago để tìm hiểu nhé.

Sơ đồ tư duy là gì? Cách vẽ sơ đồ tư duy nhanh đẹp

Sơ đồ tư duy là một phương pháp ghi chép nhanh chóng, tận dụng khả năng nghe, nhìn, xử lý thông tin và hệ thống hóa nó. Trong học tập, sử dụng sơ đồ tư duy là phương pháp sử dụng các ký hiệu, hình ảnh sinh động giúp chúng ta ghi nhớ bài dễ dàng và hiệu quả hơn. Trong công việc, bản đồ tư duy được sử dụng như một công cụ để phân tích vấn đề mang lại hiệu quả lớn. Phương pháp này giúp dễ dàng nắm bắt, xâu chuỗi các vấn đề và liên kết các đối tượng đơn lẻ. Sử dụng bản đồ tư duy kết hợp để khai thác khả năng tư duy của não bộ.

Trải việc thực tiễn về sơ đồ tư duy là gì

1. Mô tả sơ bộ về sơ đồ tư duy?

Bản đồ tư duy được vẽ trên một tờ giấy phẳng và thể hiện thời gian, không gian và màu sắc. Thay vì sử dụng các từ để mô tả một chiều, hiển thị tất cả cấu trúc chi tiết của một vật thể bằng hình ảnh hai chiều, nó cho thấy hình dạng của vật thể, mối quan hệ qua lại giữa các khái niệm (hoặc ý tưởng) liên quan và cách chúng liên quan với nhau trong một Vấn đề lớn.

Đây là một kỹ thuật để cải thiện cách bạn ghi chép. Sử dụng sơ đồ tính nhẩm, toàn bộ vấn đề được biểu diễn dưới dạng một hình, trong đó các đối tượng được kết nối với nhau bằng các đoạn thẳng. Bằng cách này, dữ liệu được lưu trữ và xem dễ dàng và nhanh chóng hơn.

2. Đặc điểm của sơ đồ tư duy như thế nào?

Hiện tại, loại hình sơ đồ tư duy đang mang trong mình với 4 đặc điểm khác nhau. Cụ thể về các điểm nổi bật đó như sau:

• Thứ nhất: đối tượng thú vị, được xác định rõ ràng và được kết tinh trong một hình ảnh trung tâm.
• Thứ hai: Từ hình ảnh trung tâm, các chủ đề chính của chủ thể phân nhánh. Mối quan hệ tương hỗ giữa từng ý tưởng được thể hiện rõ ràng, ý tưởng càng quan trọng sẽ càng gần với ý chính.
• Thứ ba: Tất cả các nhánh đều bao gồm một khung hình chính hoặc từ khóa trên một dòng liên kết. Các bài toán con cũng được biểu diễn bằng các nhánh liên kết với các nhánh bậc cao hơn.
• Thứ tư: Các nhánh tạo thành một cấu trúc gồm các nút phụ thuộc lẫn nhau

Ngoài ra, màu sắc, hình ảnh, kích thước, mã có thể được sử dụng để làm nổi bật và phong phú Bản đồ Tư duy, làm cho Bản đồ tư duy trở nên hấp dẫn, lôi cuốn và cá nhân hơn. Nhờ đó, nó thúc đẩy sự sáng tạo, khả năng ghi nhớ, cụ thể là khả năng nhớ lại thông tin.

3. Ưu điểm vượt trội của sơ đồ tư duy

Lợi ích lớn nhất của sơ đồ tư duy sáng tạo đẹp là giúp bạn nâng cao hiệu quả công việc, tăng khả năng sáng tạo và tư duy khoa học. Sơ đồ tư duy là một công cụ hoàn hảo giúp bạn tăng hiệu quả công việc, lên kế hoạch và ý tưởng khoa học, hợp lý hơn. Bạn có thể dễ dàng xác định mối quan hệ giữa thông tin và dữ liệu, nâng cao dung lượng bộ nhớ.

Sử dụng bản đồ tư duy là một phương pháp hữu hiệu để phác thảo những ý tưởng độc đáo, những suy nghĩ sáng tạo trong điều kiện thời gian hạn hẹp. Đó cũng là một cách tuyệt vời để sắp xếp các ý tưởng của bạn và xâu chuỗi chúng lại với nhau trong các mối quan hệ nhất định.

Ngoài ra, việc sử dụng màu sắc tươi sáng và hình ảnh kết hợp với các từ khóa quan trọng trong “bản đồ toàn cầu” là điều kiện cần thiết để nâng cao khả năng lưu trữ thông tin. Chắc chắn việc sử dụng sơ đồ tư duy sẽ giúp bạn lưu giữ bài tốt hơn.

Một vài điểm nổi bật của loại hình sơ đồ tư duy

Những phần mềm vẽ sơ đồ tư duy dễ dùng

Dưới đây, ZaFaGo sẽ tổng hợp đầy đủ các phần mềm hỗ trợ vẽ sơ đồ tư duy dễ trúng và mang lại hiệu quả tốt nhất. Bạn hãy cùng trải nghiệm chi tiết về các phần mềm trong phần dưới đây:

1. Circle Map – Bản đồ tư duy vòng tròn

Sơ đồ tư duy hình tròn là một sơ đồ được thiết kế với một hình tròn lớn bên ngoài và một hình tròn nhỏ bên trong. Vòng tròn bên trong nhỏ hơn thể hiện chủ đề và ý tưởng trung tâm, trong khi vòng tròn bên ngoài lớn hơn liệt kê các ý tưởng và ý tưởng hỗ trợ cho chủ đề trung tâm. Mục đích của sơ đồ tư duy là để suy nghĩ về một ý tưởng hoặc chủ đề bằng cách sử dụng thông tin mà chúng ta đã biết.

2. Bubble Map – Bubble Mind Map

Sơ đồ tư duy bong bóng là một sơ đồ được thiết kế với một vòng tròn nhỏ ở trung tâm và các bong bóng tròn xung quanh. Vòng tròn nhỏ thể hiện vấn đề chính như mục tiêu, mục đích và các bong bóng xung quanh thể hiện bản chất, hành động, ý tưởng cụ thể để bổ sung đầy đủ ý nghĩa cho vấn đề trong vòng tròn nhỏ. Bản đồ tư duy bong bóng thường được sử dụng để thiết lập mục tiêu, mô tả phân khúc khách hàng, …

3. Double Bubble Map – Bản đồ tư duy về bong bóng đôi

Sơ đồ tư duy bong bóng đôi hay còn gọi là sơ đồ Venn là sơ đồ so sánh sự giống và khác nhau giữa hai chủ thể và đối tượng. Hai vòng tròn trung tâm chứa hai chủ đề, đối tượng chính. Bong bóng giao nhau của 2 hình tròn là nơi chứa các điểm tương đồng và các bong bóng còn lại xung quanh 2 hình tròn tâm xác định sự khác biệt giữa 2 chủ thể và đối tượng. Loại sơ đồ tư duy này được sử dụng khi có các khái niệm, ý tưởng và đối tượng cần được so sánh một cách trực quan. Đặc biệt khi bạn phải đưa ra một quyết định quan trọng, bảng này sẽ giúp bạn đánh giá đầy đủ hơn để đưa ra quyết định đúng đắn.

4. Tree Map – Bản đồ tư duy về cây

Sơ đồ cây là một sơ đồ được thiết kế dưới dạng cây phân nhánh, với phần trên cùng thể hiện nội dung chính, chủ đề chính và các phần được chia nhỏ mô tả chủ đề phụ, thông tin liên quan hoặc nội dung chi tiết. Cây không giới hạn số lượng cành, thông tin về cành và liệt kê bên dưới cho đến khi hoàn chỉnh. Đây là dạng sơ đồ khá phổ biến, học sinh, sinh viên sử dụng để hệ thống hóa một lượng lớn kiến ​​thức về các chủ đề. Hơn nữa, trong công việc, sơ đồ này còn được dùng để lập kế hoạch và liệt kê các công việc cụ thể.

5. Flow Map – Bản đồ tư duy dòng chảy

Sơ đồ tư duy luồng được thiết kế dưới dạng lưu đồ, thể hiện trực quan quy trình, quá trình hoặc tổ hợp các hướng dẫn theo một trình tự nhất định. Sợi chính thường được gắn vào phía ngoài cùng bên trái của sơ đồ. Các khung hình chữ nhật nối tiếp nhau, có mũi tên ở giữa, tạo thành từng bước trong diễn tiến của một chủ đề nhất định. Loại sơ đồ này thường được sử dụng để hướng dẫn các bước của một nhiệm vụ, một công thức hoặc để trình bày lộ trình hoặc tiến trình của một sự kiện nào đó.

6. Multi Flow – Bản đồ tư duy đa luồng

Sơ đồ tư duy đa luồng là một sơ đồ được thiết kế với 3 thành phần bao gồm: ô trung tâm ở giữa thể hiện sự kiện chính, nội dung các ô bên trái thể hiện nguyên nhân của sự kiện chính, nội dung các ô bên phải thể hiện kết quả hoặc dự đoán đã xảy ra từ sự kiện chính. Giữa 3 thành phần là các mũi tên để thể hiện mối quan hệ giữa các sự kiện, tùy vào từng trường hợp và sự kiện mà hướng của mũi tên sẽ được biểu thị khác nhau. Bản đồ tư duy đa luồng giúp bạn dự đoán kết quả sẽ xảy ra từ một vấn đề, sự kiện hoặc tìm ra các phương pháp để đạt được một kết quả mong muốn. Nó là một trong những bản đồ tư duy linh hoạt nhất.

7. Brace Map – bản đồ tư duy trong dấu ngoặc vuông “{“

Sơ đồ Brace được thiết kế với các giằng từ lớn đến nhỏ giúp phân tích và liệt kê đầy đủ các thành phần của một vấn đề đang được phân tích. Về mặt trực quan, sơ đồ Brace trông giống như một sơ đồ cây, nhưng nó nằm ngang. Tuy nhiên, sơ đồ dấu ngoặc nhọn mang tính phân ly hơn và sơ đồ hình cây mang tính khái niệm cao hơn. Sơ đồ dấu ngoặc nhọn có thể được sử dụng để học tập, đặc biệt là trong công việc khi bạn muốn hình dung tất cả các thành phần của một đối tượng như nhân sự của một công ty hoặc dịch vụ.

8. Bridge Map – Bản đồ tư duy hình cầu

Sơ đồ cầu là một sơ đồ được thiết kế theo chiều ngang, thể hiện các thành phần tương tự, các điểm giống nhau cho cùng một vấn đề, mỗi thành phần được ngăn cách bằng dấu hình tam giác có chữ “as” bên trong. . Sơ đồ cầu nối có thể được sử dụng để tạo ra các chi tiết và ý tưởng có liên quan với nhau cho tác phẩm viết, thể hiện các thành phần dinh dưỡng tương đương trong chế độ ăn, v.v.

Tổng hợp các loại sơ đồ tư duy phổ biến nhất

9. Cách xây dựng sơ đồ tư duy hiệu quả

Bạn có thể chọn tạo bản đồ tư duy bằng tay hoặc sử dụng các công cụ và phần mềm trên máy tính. Mỗi cách đều có ưu điểm riêng, đối với cách vẽ tay, bạn sẽ thỏa sức sáng tạo, tô màu theo ý muốn, lựa chọn công cụ trên máy tính rất tiện lợi khi sao chép tài liệu. Những gì bạn cần chuẩn bị là đầy đủ các giấy tờ cần thiết và các dụng cụ cơ bản như giấy vẽ, bút, màu, tẩy (nếu bạn vẽ bằng tay).

• Xác định rõ ý chính của sơ đồ tư duy: Việc đầu tiên khi bắt đầu vẽ sơ đồ tư duy là tóm tắt lại toàn bộ thông tin, kiến ​​thức và xác định chủ đề chính hoặc cụm từ khóa trình bày ngắn gọn nhưng rõ ràng ý chính của vấn đề cần phân tích.
• Vẽ chủ đề vào trung tâm của sơ đồ tư duy: Sau khi xác định chủ đề, bạn tiếp tục vẽ sơ đồ ra giấy vẽ, bắt đầu từ khu vực chủ đề ở trung tâm. Cần chọn vị trí phù hợp với từng dạng sơ đồ, lập dự toán để không bị thiếu giấy khi vẽ các cấu kiện.
• Thêm các nhánh phù hợp: từ mảng chủ đề chính, bạn tiếp tục vẽ các nhánh nhỏ thể hiện các ý phụ, các chủ đề phụ bổ sung cho nội dung của chủ đề chính. Bạn có thể sáng tạo vẽ các nhánh có hình dạng khác nhau, sắp xếp sao cho dễ nhìn nhất.
• Vẽ thêm các nhánh cấp 2, cấp 3: từ các nhánh cấp 1, bạn tiếp tục thể hiện các ý tưởng nhỏ theo các nhánh cấp 2, cấp 3. Tiếp tục vẽ các nhánh cho đến khi liệt kê hết nội dung yêu cầu.
• Sử dụng từ khóa phù hợp cho từng nhánh: Để sơ đồ tư duy dễ hiểu hơn, bạn nên thêm chú thích và từ khóa cho từng nhánh. Những từ khóa này phải rất ngắn gọn, bổ sung ý nghĩa cho nhánh đó.
• Chọn màu khác nhau cho các nhánh: Muốn sơ đồ tư duy trở nên sinh động và rõ ràng hơn thì bạn nên tô màu các nhánh khác nhau, các ô liên quan nên tô màu giống nhau.
• Kết hợp nhiều hình ảnh minh họa: Một yếu tố quan trọng giúp sơ đồ tư duy của bạn đẹp hơn, độc đáo và dễ nhớ hơn chính là hình ảnh minh họa. Vì não bộ của chúng ta hấp thụ thông tin từ các bức tranh nhanh hơn. Hãy sử dụng nhiều hình ảnh minh họa sống động. Thêm yếu tố này và bạn chắc chắn sẽ hài lòng với kế hoạch của mình.

Qua bài viết chia sẻ trên đây, Zafago đã giúp bạn nắm bắt rõ về sơ đồ tư duy là gì? Các sản phẩm sơ đồ tư duy phổ biến nhất trên thị trường. Từ các kiến thức này, đã giúp bạn có được một chiến lược tạo dựng sơ đồ tư duy mang lại hiệu quả và chuyên nghiệp nhất. Đặc biệt, bạn hãy tham gia vào Zafago để được trải nghiệm mới nhất.

Tìm hiểu thêm một số nội dung gợi ý khác:

• Tìm hiểu gen Z là gì? Thế hệ Z mang lại những gì đặc biệt

• Tháp nhu cầu Maslow là gì? Có ứng dụng gì trong cuộc sống

• Hiệu ứng cánh bướm là gì? Chiến lược hiệu ứng cánh bướm Marketing

• Tất tần tật hiệu ứng chim mồi là gì? Chiến lược chim mồi Marketing

• Quản trị marketing là gì? Tổng hợp về đặc điểm, vai trò trong doanh nghiệp